Przed klejami przeznaczonymi do produkcji mebli tapicerowanych, a także materacy, stoją zróżnicowane wyzwania. W obliczu ciągle rosnących oczekiwań oraz regulacji ze strony ustawodawców kleje jako produkty pośrednie, niezbędne do uzyskania wysokiej jakości elementów muszą podążać za wyznaczanymi trendami. Jowat posiada kompletną gamę wszystkich systemów klejowych stosowanych do produkcji mebli tapicerowanych, w tym kleje rozpuszczalnikowe, topliwe i dyspersyjne.
Kleje tapicerskie rozpuszczalnikowe
Producenci mebli tapicerowanych wykorzystują różnorodne materiały. Oprócz pianek, tekstyliów, skóry, drewna lub materiałów drewnopochodnych używane są również różnego rodzaju tworzywa. Najczęściej wykonuje się ręczne operacje klejenia, a sam czas poszczególnych procesów różni się od siebie znacząco. Połączenie, które uwzględnia dobrą adhezję do wspomnianych materiałów, a także odpowiednio długi czas otwarty, jednocześnie mając na uwadze ograniczenie emisji rozpuszczalników, stanowi duże wyzwanie dla technologii klejenia.
Jowat na przestrzeni lat stworzył kleje, które zdecydowanie i skutecznie pozwalają nie tylko na klejenie trudnosklejalnych materiałów, ale też elementów narażonych na oddziaływanie wysokich naprężeń w spoinie klejowej, pozwalając jednocześnie na zmniejszenie zawartości rozpuszczalników. Konwencjonalne kleje tapicerskie na bazie SBS zawierały 30-40% ciał stałych i stwarzały duże zagrożenie pożarowe. Kleje Jowatac High Solid (zaw. ciał stałych około 60-70%) lub Super High Solid (ok. 70-80%) pozwalają na zmniejszenie emisji rozpuszczalników, a tym samym na ograniczenie zagrożenia pożarowego oraz na znaczące zmniejszenie zużycia jednostkowego.
Z przedstawionych danych łatwo można wywnioskować, że ilość rozpuszczalników emitowanych z klejów High Solid jest ponad 3-krotnie, a w przypadku Super High Solid około 10-krotnie niższa w porównaniu do klejów konwencjonalnych. Z kolei rozpatrując zużycie jednostkowe wspomnianych produktów, ich zużycie jest odpowiednio 2-krotnie i prawie 3-krotnie mniejsze.
Z drugiej strony należy pamiętać o tym, że z uwagi na wysoką lepkość produktów z grupy Super High Solids zalecane jest stosowanie ich w zakresach temperaturowych powyżej 20oC, ponieważ w niższych temperaturach (poniżej 15oC) następuje wzrost lepkości powodujący powstawanie trudności z rozpylaniem kleju w procesie natrysku.
Dzięki znakomitym właściwościom klejącym, wysokiej wydajności podczas natrysku i równie wysokiej odporności termicznej klej Jowatac 476.74 stał się obecnie powszechnie stosowanym klejem tapicerskim Super High Solid o podwyższonej zawartości ciał stałych (74%). Z kolei Jowatac 456.54 jako klej o uniwersalnej adhezji i bardzo dobrym naniesieniu przy użyciu pistoletu, a przy tym o podwyższonej zawartości ciał stałych (63%), stał się produktem o szerokim zastosowaniu.
Kleje tapicerskie topliwe
Przy produkcji mebli tapicerowanych w tzw. układach otwartych nadal dominują kleje rozpuszczalnikowe. Z kolei w układach zamkniętych, gdzie występuje kumulacja par rozpuszczalników, a tym samym wzrasta zagrożenie pożarowe, stosuje się alternatywne systemy klejowe, niestwarzające zagrożenia pożarowego. Najczęściej stosowane są kleje topliwe i kleje wodne dyspersyjne. Kleje topliwe jako produkty używane do produkcji materacy lub kasetonów aplikowane są przy pomocy specjalnych pistoletów z dyszami pozwalającymi na nanoszenie w postaci nitki spiralnej lub nitki prostej oraz poprzez nakładarki walcowe.
Sam skład chemiczny oraz temperatura pracy i sposób, w jaki są aplikowane, bardzo mocno wpływa na czas wiązania i czas otwarty. Ten ostatni parametr determinowany jest poprzez gradient spadku temperatury oraz rekrystalizację poszczególnych składników. Jowat oferuje kleje topliwe z 3 grup chemicznych: Poliolefina (PO), Kopolimer etylenu i octanu winylu (EVA) oraz Poliuretan (PUR). Każda z tych grup ma swoje zalety i wady odzwierciedlane w przekroju właściwości. Tak jak w przypadku dwóch pierwszych grup zakres temperatury pracy to zazwyczaj 160-180oC, to już w przypadku klejów PUR jest to przedział 120-140oC.
Kleje tapicerskie dyspersyjne
Tak jak w przypadku klejów topliwych kleje tapicerskie dyspersyjne coraz częściej są stosowane w układach zamkniętych, które w przypadku stosowania klejów rozpuszczalnikowych stwarzają duże zagrożenie pożarowe. Kleje dyspersyjne posiadają znikome ilości rozpuszczalników, a w budowie opierają się na układach wodorozcieńczalnych, w których podstawową trudnością jest odparowanie wody.
Dzięki klejom bazującym na lateksie syntetycznym (polichloropren) udało się znacząco zredukować czas niezbędny do odparowania wody ze spoiny. Kleje te koagulują pod wpływem naprężeń ścinających, powstałych podczas wylotu z dyszy pistoletu (układy jednoskładnikowe) lub dzięki dodaniu kwasowego aktywatora (układy dwuskładnikowe).
W obydwu przypadkach wymagane są zmiany technologiczne procesu. Do klejów koagulujących pod wypływem aktywatora wymagany jest specjalny pistolet natryskowy do wyrobów dwuskładnikowych, w których obydwa komponenty mieszają się ze sobą w strefie rozpylenia poza dyszami pistoletu.
Podsumowując, tapicerskie kleje dyspersyjne zawierają w swoim składzie 50-60% substancji stałych. Należy jednak pamiętać, że w ich składzie znajdują się rozpuszczalniki koalescencyjne w ilości do 5%. W przypadku klejów dwuskładnikowych kwasowy aktywator może doprowadzić do korozji części metalowych, odbarwienia tkanin oraz wydzielać ostry zapach. Ponadto podczas natrysku występuje zjawisko mgły klejowej, tzw. overspray, polegający na unoszeniu się par klejowych, które mogą penetrować drogi oddechowe (występuje konieczność stosowania masek ochronnych). W kontekście wspomnianych właściwości oraz wrażliwości na ujemne temperatury, niskiej stabilności podczas składowania czy transportu i wysokich kosztów utylizacji, kleje te nie wyparły nadal powszechnie stosowanych produktów na bazie rozpuszczalnika.
(gg)
